فلسفه بازگشایی مساجد به مناسبت لیالی قدر

به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، به منظور بررسی آثار بازگشایی مساجد به مناسبت فرا رسیدن لیالی قدر و چرایی حضور در مساجد در این شب ها با حجت الاسلام والمسلمین «محمدصادق کفیل»، رئیس مرکز تخصصی صحیفه سجادیه و کارشناس مذهبی گفتگویی داشته ایم که در ادامه مشروح آن می آید:

با توجه به تعطیلی نزدیک به سه ماهه مساجد در پی شیوع کرونا و به منظور مقابله با این ویروس منحوس، حضور مردم در مساجد در شب های قدر چه ضرورتی دارد و آیا نمی توان این آئین را هم در منزل انجام داد؟

با توجه به اینکه فضا آماده شده و درهای مساجد برای ساعاتی در شب قدر به روی مردم باز می شود، شاید این سوال پیش آید که چه ضرورتی دارد که به مسجد برویم و چرا در منزل و از طریق تلویزیون این مراسم و احیای آن را برگزار نکنیم؟

در روایت از وجود نورانی امام صادق(ع) است که فرمودند: «پدرم وقتی موضوعی پیش می آمد زنان و کودکان را جمع و دعا می کردند و آنها آمین می گفتند». یعنی شیوه امام باقر(ع) در دعا، توجه به جمع بوده است و ایشان در موضوعات مهم و مبتلابه، دعا را جمعی انجام می دادند.

و نیز از همان حضرت(ع) است که پیامبر(ص) فرمودند: وقتی می خواهید دعا کنید، عمومی باشید که این دعا به اجابت نزدیک تر است.

چه آثار و برکاتی بر دعای جمعی که با حضور در مساجد میسر می شود، مترتب است؟

هر چه دعا جمعی باشد به اجابت نزدیک تر می شویم حتی در روایات است که وقتی جمعی چهل نفر شوند، دعایشان مستجاب می شود یا در روایت است که در جمع اگر به یک نفر توجه شود و دل یک نفر هم شکسته شود، به همه آن جمع توجه می شود.

در همان سال های ابتدای طلبگی زمانی به آیت الله العظمی جوادی آملی عرض کردم: گاهی انسان در خلوت حال بهتری پیدا می کند و درباره شب های قدر سوال کردم. ایشان فرمود: اینکه در جمع حاضر شویم سبب توجه بیشتر است هرچند از نظر ظاهری اینچنین نباشد.

از این رو، در مسجد به عنوان خانه خدا فضا آماده است برای اینکه انسان در جمع با خدا انس و الفت بیابد. بازگشایی مساجد در شب های قدر کمک می کند تا مردم خوگرفتهِ به خانه نشینی در ایام شیوع کرونا از دنبال کردن مراسم های مذهبی در منازل، دست کشیده و با رعایت پروتکل های بهداشتی در جمع حضور یافته و دعا کنند.

لذا همانطور که مقام معظم رهبری با علم به اهمیت حضور مردم در مساجد، این مسئله را برای ستاد ملی مقابله با کرونا تبیین کردند نباید فرصت را از دست بدهیم و از این امکان حضور در خانه های خدا در شب های قدر غفلت و کوتاهی نکنیم.

آیا می توان این حضور در مساجد در لیالی قدر را سبب کاهش تالمات روحی مردم در پی شیوع کرونا دانست؟

در مباحث فرهنگی و معنوی معمولا جامعه متوجه آثار نمی شود حتی اگر فرد متوجه این آثار شود، لازم نیست که در کارهای فرهنگی دنبال نتیجه خاص باشیم اینکه خالق ما و انبیاء و اولیاء و اهل بیت(ع) به عنوان طبیب روح انسان ها به این آثار واقف بوده و بر حضور در جمع تاکید کرده اند، کافی است.

چنان که در روایات بسیار بر نماز جماعت تاکید شده و آن را بافضلیت ترین نمازها معرفی کرده اند. اساساً مسجد جایگاه و دغدغه های اجتماعی در دین ما دارد.

از نظر افق های کلان دینی و مکتبی دغدغه های اجتماعی داشتن چه آثار و برکاتی دارد؟

شاخصه ظهور امام زمان(عج) که همه ما انتظار آن را می کشیم و قرار است تمدن خودگرایی و فردگرایی را به خداگرایی تبدیل کند، نیز یکدلی و همرنگی است، امام(عج) از بین برنده کینه ها است حتی پاداش خوبی که به بهشتی ها داده می شود، این است که قبل از ورود به بهشت کینه هاشان گرفته می شود: «وَنَزَعْنَا مَا فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَىٰ سُرُرٍ مُتَقَابِلِينَ».

نظام دین نظام یکدلی و همدلی و با هم بودن است برای همین هم در احیاها و دعا کردن ها توصیه شده ابتدا در حق دیگران دعا کنیم وقتی انسان دیگری را در دعا بر خود مقدم می دارد دعا در حق خودش مستجاب تر است.

این جمع گرایی نهفته در آموزه ها و افق دینی ما در مقابله با بحران کرونا چه آثاری داشته است؟

از رموز موفقیت ایران در این بحران در مقایسه با دیگر کشورها این است که مردم به فکر یکدیگر بودند، هر چند که امکانات ما از بسیاری کشورها کمتر بود. در حالی که در نگاه تمدنی و اندیشه ای غربی می گویند انسان و جامعه هر قدر درگیر دیگران باشند پیشرفت نمی کنند یعنی پیشرفت را بر پایه خودگرایی می دانند و همه توجه شان به خودشان است.

اگر شب قدر شب تعیین سرنوشت یک ساله ما است با این حضور در مساجد و ارتباط با دیگران می توانیم بهترین سرنوشت ها را رقم بزنیم ما حتی ظهور امام زمان(عج) را برای رسیدن زمین به دست صالحان می خواهیم منتظر ظهور را می خواهد که برکتی به کل عالم و مستضعفان آن برسد.