مسجد پویا و انقلابی؛ سنگری برای اتحاد و همدلی

خبرگزاری شبستان، گروه مسجد و کانون های مساجد: عبادت به درگاه خداوند متعال، ابزار مهم ما برای رسیدن به سعادت، خوشبختی و رستگاری، است و یکی از بهترین مکان ها برای این دیدار معنوی با خداوند بی‌شک مسجد خواهد بود. مسجد یکی از محل های خاص و مورد عنایت ویژه در آیین اسلام محسوب می‌شود که احادیث فراوانی در عظمت آن یاد شده است.

مسجد در اسلام

مسجد همواره از جایگاهی رفیع برخوردار بوده و مهمانخانه خداوند بر روی زمین برای عبادت بندگان می‌باشد. هر کسی حرمت این خانه با عظمت خداوند را نگه دارد باعث رضایت و خشنودی خدا و عاقبت به خیری خودش شده است چنان‌که امام جعفر صادق علیه السلام می‌فرماید: «مَنْ وَقَّرَ مَسْجِداً، لَقِیَ اللهُ یوْمَ یلْقاهُ ضاحِكاً مُسْتَبْشِراً وَ اَعْطاهُ اللهُ كِتابَهُ بِیمینِهِ؛ [1] كسی كه حرمت مسجد را نگهدارد خدا را (فردا) شادان و خندان ملاقات خواهد كرد و پرونده اعمالش را به دست راست او خواهند داد.» این مکان مقدس، چنان ارزش والایی دارد که امیربیان علی علیه السلام فرمودند: «اَلجَلسةُ فی‌الجامع‌‌ِ خَیرٌلی مِنَ ‌الجَلسةِ‌ فی‌الجَنّةِ‌، لأَنَّ الجنَّةَ فیها رِضی نَفسی وَ الجامِعُ فیهِ ر‌ِضی ربّی؛ [2] جلوس من در مسجد از سكونت در بهشت برایم بهتر است زیرا اقامت من در بهشت موجب خوشنودی من است ولی بودن من در مسجد موجب رضا و خوشنودی خدا است.» بنابراین ما می‌توانیم با رفت و آمد به مسجد و عبادت در آن رضایت دو چندان محبوب و معبودمان را به دست آوریم.

مسجد؛ سنگری ارزشمند

انقلاب شکوهمند اسلامی ایران که بنیان آن بر اساس آموخته‌های دین مبین اسلام پایه گذاری شده است نسبت به این محل مقدس، توجه زیادی داشته و همیشه آن را نه تنها محل عبادت بلکه سنگری برای اتحاد و همدلی دانسته است. بنیان گذار کبیر انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خمینی رضوان الله تعالی علیه دراین باره فرمودند: «مساجد و محافل دینیه را که سنگرهای اسلام در مقابل شیاطین است، هرچه بیشتر گرم و مجهز نگه دارید.» [3] این عظمت و شکوه و بصیرت نسبت به جایگاه والای مسجد در سخنان مقام معظم رهبری نیز دیده می‌شود ایشان در این زمینه فرمودند: «همه‌ى خانواده‌ها و همه‌ى مردم – مخصوصاً جوانان – به نماز و مسجد و عبادت و جلسات قرآن اهمیت بدهند. هرچه امروز این کشور از عظمت و عزت و قدرت به دست آورده است، در سایه‌ى قرآن و اسلام و نماز و عبادت و ذکر خداست. هم باید به درس و کار توجه شود، و هم به تدین؛ که تدین پشتوانه‌ى همه‌ى اینهاست. با نماز و مسجد و عبادت و جلسات دینى و جلسات قرآن باید انس پیدا کنید.»[4] بنابراین شکی در مورد اهمیت و جایگاه راهبردی مسجد در جامعه اسلامی نیست ولی باید مسجد طلایه دار امور دیگر و جهت دهنده و به نوعی راهنما باشد چنان که امام خمینی رحمة الله علیه فرمودند: «مسجد محلی است که از آن باید امور اداره بشود، این مساجد بود که این پیروزی را برای ملت ما درست کرد، این مراکز حساسی است که ملت باید به آن توجه داشته باشند، این طور نباشد که خیال کنیم حالا دیگر ما پیروز شدیم، دیگر مسجد می خواهیم چه کنیم؟ پیروزی ما برای اداره مسجد است.»[5] پس مسجد باید پیشرو و راهنمای بقیه امور باشد. در اینجا به دو ویژگی مسجد تراز انقلابی اشاره خواهیم داشت.

مسجد؛ پایگاه اتحاد و همدلی

مسجد، به خودی خود محل تجمع و دیدار دوستداران و عاشقان خداوند است. رفت و آمد به مسجد منافع بسیاری به همراه دارد که از جمله آنان می‌توان به پیدا کردن رفیق خوب اشاره کرد. همان گونه که امام حسن مجتبی علیه السلام فرمودند: «کسی که همواره به مسجد (برای اقامه نماز و غیره) رفت و آمد کند، یکی از این هشت‏ فایده به او برسد: 1 - استفاده از آیه روشنى از قرآن 2 - یافتن رفیق نیک 3 - فراگیرى علم تازه 4 - برخوردارى از رحمتى که در انتظارش بود 5 - شنیدن سخنى که راهنماى راه باشد 6 - امان از انحراف 7 - موجب ترک گناه از روى حیا می‌شود 8 - موجب ترک گناه بر اثر ترس می‌گردد» [6] علاوه بر منافع خود مسجد، باید دست اندرکاران آن، امکانات جذابی برای جذب نسل جوان قرار دهند که باعث تقویت روحیه اتحاد و همدلی و کشش فراوان آنان به آیین و دین خداوند شود. مسجد تراز انقلاب نباید بی روح و سرد باشد و با یک مشکل تعطیل یا بی برنامه شود بلکه باید با به روز ماندن و برنامه‌ ریزی‌های متنوع  و جذاب اسلامی، محل اتحاد و همدلی و جذب تمامی اقشار و سنین مختلف خصوصاً جوانان کشور باشد.

مسجد پویا؛ طلایه دار و راهنمای جامعه

بدون شک هدف دشمن، ضربه زدن به دین مردم و پایگاه‌های دینی مردم است. زمانی که مردم با این پایگاه عبادی محشور بوده و از آن دست نکشند از هیچ کسی ترس نخواهند داشت. البته مساجد ما باید با برنامه و اهداف مشخص همیشه خط شکن و راهنما باشند. در ماجرای بیماری کرونا همگی شاهد بودیم که خیلی از مردم حتی حاضر به دفن اموات خود نبودند، از جهتی حق با آن‌ها بود و کسی آ‌نها را ملامت نمی‌کرد زیرا بیماری خطرناک و کشنده و واگیرداری بود؛ ولی جوانان مومن انقلابی با حرکتی جهادی با کمک های متنوع از جمله: همدلی، همیاری، ضدعفونی کردن معابر، دفن و کفن اموات سنگ تمام گذاشتند و همچنین با ترویج کمک های مومنانه نشان دادند که نیروهای تربیت شده مسجد و انقلاب، همیشه هوای هم وطن خود را خواهند داشت. این گونه مدیریت می‌تواند راهگشای مشکلات باشد.

نویسنده: حجت الاسلام سید احسان دهسار، کارشناس سطوح عالی حوزه علمیه قم

پی نوشت:

[1] بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار علیهم السلام، ج 7، ص 304.

[2] تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج 5، ص 199.

[3] صحیفه امام، ج 2، ص 451.

[4] بیانات مقما معظم رهبری در دیدار مردم بخش دلوار بوشهر، 13/10/1370.

[5] صحیفه امام، ج 13، ص 15.

[6] بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار علیهم السلام، ج 75، ص 108.