مسجد شالوده تمدن نوین اسلامی/رویکرد ستاد فهما تربیت نسل مسجدی بر مدار آموزش است

به گزارش ستاد ارتباطات رسانه‌ای (فهما)، آخرین گفت‌وگوی خبری شبکه قرآن و معارف سیما در سال 1399، صبح جمعه 22 اسفند میزبان حجت‌الاسلام و المسلمین «حبیب‌رضا ارزانی» رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور بود.

حجت‌الاسلام و المسلمین ارزانی در این گفت‌وگوی ویژه خبری، به تشریح ابعاد مختلف احیای کارکرد مساجد در راستای تحقق تمدن نوین اسلامی، فعالیت‌های کانون‌های فرهنگی هنری مساجد در نیل به این هدف و گزارشی از عملکرد ستاد فهما در سال جاری و به ویژه با توجه در ایام شیوع کرونا پرداخت.

​وی در ابتدای مباحث خود با اشاره به سالروز تاسیس کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور گفت: 18 اسفند سال 1371 با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی مجموعه ستاد فعالیت خود را آغاز کرد؛ هدف از تشکیل کانون‌های مساجد به اجماع و اتفاق نظر دستگاه‌های فعال در عرصه مساجد این بود که به منظور حضور و فعالیت بیشتر نسل نوجوان و جوان به یک مدل مشخص برسند که نهایتا خروجی کار منجر به تشکیل ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد شد.

رئیس ستاد فهما ادامه داد: اگر سیر شکل‌گیری انقلاب اسلامی را بررسی کنیم مسجد اساس کار و فعالیت‌ها بود، امروز نیز باید این ارتباط و انس خانواده‌ها و بدنه اجتماع با مساجد بیش از پیش فراهم شود تا از گذرگاه این مهم جامعه به سمت تمدن نوین اسلامی حرکت کند؛ یکی از اهداق تاسیس کانون‌های فرهنگی هنری مساجد نیز در راستای تحقق این مساله بود.

وی در مورد نحوه تاسیس کانون در مساجد گفت: این مراکز در دل مسجد و به درخواست امام جماعت به عنوان شخصی که جایگاه عالی و پیشتازرا در مسجد دارد شکل می‌گیرد و خود امام جماعت یا شخصی که او معرفی می‌کند به عنوان مدیرمسئول کانون منصوب می‌شود، نکته مهم آن است که فعالیت حتما باید در دل مسجد باشد البته شعاع این فعالیت‌ها و برنامه‌ها می‌تواند در سطح محلات تسری یابد اما اصل و تمرکز فعالیت در مسجد است.

رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور افزود: امروز بعد از گذشت 28 سال از تاسیس ستاد، پراکندگی کانون‌ها را در سطح کشور شاهد هستیم، از استان‌ها تا روستاهای مختلف کشور، از اقوام مختلف، از شیعیان و برادران اهل سنت عضوی از کانون‌های مساجد هستند.

وی در بخش دیگری از مباحث خود در رابطه با هم‌افزایی ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد و پایگاه‌های بسیج مستقر در مساجد گفت: در حال حاضر 40 هزار پایگاه در سراسر کشور در مساجد فعالیت دارند و قبل از کانون‌ها در سطح وسیعی در مساجد حضور و فعالیت داشتند. ما ذیل تفاهم‌نامه مشترک با بسیج مدلی را طراحی کردیم که طی آن ارتباط، تلاقی مثبت و هم افزایی میان دو مجموعه صورت پذیرد، چنانکه مقام معظم رهبری(مدظله العالی) تاکید داشته و در سخنرانی خود در سال 1391 و در استان خراسان شمالی بیان کردند: «من سفارش می کنم که کانون هاى فرهنگى - هنرى مساجد را فراموش نکنید؛ البته با همکارى بسیج...»؛ با توجه به مساله مهم، ذیل تفاهم نامه یاد شده تفکیک وظایف صورت گرفت که کانون ها در مسجد چه فعالیتی داشته باشند و چگونه با پایگاه‌های بسیج مرتبط بوده و فعالیت مشترک داشته باشند.

وی در موورد ساختار ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور گفت:اساس نامه ستاد زیر مجموعه و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است اما از حیث ساختار، تعیین رئیس ستاد و ارتباطات و موارد مربوط به اعتبارات ستاد زیر مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستیم.

حجت‌الاسلام و المسلمین ارزانی در ادامه به فعالیت‌های ستاد فهما در روزهای کرونایی اشاره کرد و افزود: با توجه به حضور حداقلی در مساجد به سبب شرایط ایجاد شده عموم فعالیت‌های ما در سامانه بچه‌های مسجد تعریف شد و استقبال فراوانی از این سامانه شد، البته ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد قبل از شیوع کرونا به استقبال فضای مجازی رفته بود و یکی از دلایل این مهم، سفارش مقام معظم رهبری(مدظله العالی) نسبت به حضور و استفاده از فضای مجازی بود. این دغدغه معظم‌له در واقع خط دادن و تعیین مسیر برای همه ماست، با توجه به این مساله ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد با وجود همه مشکلات از جمله نبود امکانات و مشکلاتی که در برخی مناطق نسبت به ضعف اینترنت وجود داشت وارد عرصه شد و حتی در این ایام کرونا که یک تهدید بود را به فرصت تبدیل کرد.

رئیس ستاد فهما اظهار کرد: همه اعضای کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور در سامانه عضو هستند یعنی دو میلیون و 400 هزار نفر، همچنین 25 هزار و 993 کانون نیز در سامانه بچه‌های مساجد ثبت شدند. این سامانه حیّ است و از این جهت نام آن را زیست‌بوم گذاشته ایم. نکته جالب اینکه سامانه بچه‌های مساجد دولتی اداره نمی‌شود و پازلی طراحی شده است که قطعات این پازل را خود بچه‌های مسجد مدیریت می کنند. این گونه نیست که ما در راس هرم باشیم و بگوییم باید چگونه عمل کنند، بر این اساس سامانه بچه‌های مسجد به مثابه یک زمین بازی و با عنوان زیست بوم فهما فعالیت می کند؛ فهما مخقق فرهنگ و هنر مساجد ایران است.

وی ادامه داد: در زیست بوم بچه های مسجد، عرصه‌های مختلف ذیل دوازده رواق و سه شبستان فعالیت می‌کنند که از جمله آنها می‌توان به رواق سرود، نمایش، شعر، قلم، ترنج، عکاسی اشاره داشت؛ از میان همه این فعالیت‌ها حضور پررنگ و راس فعالیت های ما عرصه قرآن و عترت است.

حجت‌الاسلام و المسلمین ارزانی گفت: چیزی که امروز مورد نیاز بچه‌های مسجد است آموزش و مهارت است که در سامانه به آن توجه شده و رویکرد ما در تربیت نسل مسجدی است. معتقدم باید به گونه ای عمل کنیم که برای مثال در جشنواره فجر سال‌های آینده اگر 10 فیلم برتر داشتیم از این میان پنج فیلم کار بچه‌های مسجد باشد؛ از سوی دیگر فعالیت در عرصه سرود نیز عرصه دیگری بود که ذیل زیست بوم فهما  و طرح ملی ایران قوی به آن توجه شد. سال گذشته سرود 40 هزار نفری بچه‌های مسجد با استقبال فراوان مواجه شد. این سرود صرفا خواندن نبود بلکه یک موج را با خود به همراه آورد.

رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور گفت: نوع ورود کانون‌های مساجد حتی در فضای کرونایی در این قالب شکل گرفت و با اینکه بسیاری می‌گویند اکنون مساجد تعطیل است و نمی‌توان فعالیتی در سطح مساجد داشت اما چنین نیست، البته که عقل در دین ما جایگاه ویژه‌ای دارد و بر همین اساس هم بود که ابتدا حضور در مساجد به کل منع و سپس یک سوم شد، اما با توجه به شرایط تلاش کردیم این فعالیت را در فضای مجازی تعریف کنیم.

وی ادامه داد: سال گذشته 100 هزار نفر و امسال 400 هزار نفر در سامانه بچه‌های مسجد آموزش دیدند و این آمار نَه صرفا بر اساس ورود و خروج افراد به سامانه باشد بلکه دوره‌های آموزشی طراحی شد که افراد پس از آنها و شرکت در امتحان و کسب نمره بالای 70 موفق به کسب مدرک این دوره شدند.

حجت‌الاسلام و المسلمین ارزانی در ادامه به طرح ملی ایران قوی اشاره کرد و گفت: این طرح ملی از هفته دفاع مقدس تا بهمن ماه ادامه داشت و در رواق‌های مختلف آثار متعددی به سامانه رسید برای مثال در رواق سرود بیش از 1600 سرود ارسال شد.

وی گفت: بیش از 24 هزار کانون در طرح ملی ایران قوی شرکت کردند و 16 هزار اثر در بخش های مختلف به دست ما رسید که ارزیابی شدند و در ولادت امام حسین(ع) نفرات برتر اعلام می‌شوند، از این میان 12 کانون به عنوان رتبه اول، 24 کانون رتبه دوم و در مجموعه 112 کانون برتر در طرح ایران قوی در تاریخی که یاد شد تقدیر می شوند؛ نکته مهم آنکه تمامی آثار ارسالی بررسی و صحت سنجی شدند.

وی در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به امضای تفاهم نامه با سازمان‌هایی نظیر بسیج و وزارت ورزش و جوانان گفت: با بسیج همان طور که پیش تر اشاره شد تفاهم‌نامه‌ای را سال گذشته امضا کردیم، همین هفته نیز تفاهم‌نامه‌ای با وزارت ورزش و جوانان به امضا رسید که طی آن ورزش همگانی در مساجد به عهده کانون‌ها گذاشته شود، ورزش تخصصی نیز به عهده بسیج است.

رئیس ستاد فهما در ادامه مباحث خود با تاکید بر اینکه بدون مسجد نمی‌توانیم به تمدن نوین اسلامی برسیم، افزود: تحقق این تمدن نوین با مسجد و بچه‌های مسجد ممکن است. اساسا کدام پایگاه معنوی را بالاتر از مسجد می‌توان یافت؟ راس معنویت و شالوده تمدن نوین اسلامی مسجد است.

وی در ادامه به طرح ملی سه‌شنبه‌های تکریم اشاره کرد و گفت: این طرح با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد و شخص وزیر در 18 هفته از برگزاری این طرح طی برقراری ارتباط زنده تصویری با خانواده شهدای مختلف در نقاط مختلف کشور از جمله شهدای ارامنه گفت وگو کردند، طی این طرح بنا شد اعضای کانون‌ها با توجه به شرایط استان و منطقه‌ای که در آن قرار دارند روزهای سه شنبه بعد از اقامه نماز مغرب و عشا و یا صبح‌ها بر اساس زمان بندی خودشان به دیدار خانواده شهدا بروند که در نهایت خروجی این طرح تکریم از 35 هزار خانواده شهید در سراسر کشور شد که این مساله در ایام کرونایی قابل توجه بوده و از برکات فضای مجازی بود.

​

حجت‌الاسلام و المسلمین ارزانی در ادامه گفت: برای ایام نوروز پایتخت فرهنگ و هنر مساجد ایران کلید می خورد و این طرح در واقع رسما از سوم شعبان المعظم آغاز و تا 22 بهمن سال آینده ادامه دارد؛ همچنین ویژه نوروز نیز مسابقه کتابخوانی «زن و رسالت خانواده» برگزار می شود، همچنین چندین مسابقه و پویش ویژه نوروز طراحی شده است و پس از آن به استقبال ماه مبارک رمضان خواهیم رفت.