سرپیچی از قوانین الهی انسان را با مواخذه خداوند مواجه می کند

حجت الاسلام «زین العابدین دست داده» در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در جهرم، در تفسیر دعای روز چهاردهم ماه مبارک رمضان با اشاره به فراز نخست آن «اللهم لاتواخذنی فیه بالعثرات»  گفت: هر انسانی که پا به عرصه دنیا می‌گذارد و در مدت عمر معینی در آن زندگی می‌کند باید در تمام مراحل آن از قوانین و دستورات الهی پیروی کند زیرا در غیر این صورت مورد مواخذه و محاسبه الهی قرار می‌گیرد.

 مسئول دفتر امام جمعه جهرم افزود: «وان تبدوا ما فی انفسکم او تغفوه یحاسبکم به الله»‌ یعنی «و اگر شما (از غرض‌های خیر و شر) در دل دارید (به طوری که) آشکار و یا مخفی کنید همه را خداوند در محاسبه شما می آورد» و آن به گونه‌ای است که هر کس در حد توانایی که دارد مسئول اعمال خویش است و بیش از آن بر او تکلیفی نیست.

وی بیان کرد: «لا یکلف الله نفسا الا وسعها»‌ یعنی «خداوند هیچ کس را تکلیف نکند مگر به قدر توانایی او»‌ چرا که «یرید الله ان یخفف عنکم و خلق الانسان ضعیفا»‌ یعنی «خداوند می‌خواهد کار را بر شما آسان کند که انسان ضعیف خلق شده است».

به گفته مسئول دفتر امام جمعه جهرم ما نیز در این روز از خداوند می‌خواهیم به خاطر لغزش‌هایی که در طول عمر خویش داریم ما را مواخذه نکند؛ «ربنا لا تواخذنا نسینا او اخطانا»‌ یعنی «خدایا ما را بر آنچه که به فراموشی یا به خطا (انجام داده‌ایم) مواخذه مکن».

وی با اشاره به فراز دیگر این دعا «واقِلْنی فیهِ من الخَطایا والهَفَواتِ» و در تفسیر «اقاله» کن و گناهان ما را بیامرز، عنوان کرد:  در دعای کمیل هم این لفظ است که خدایا لغزش‌های ما را اقاله کن؛ یعنی ما را بدون هزینه ببخش؛ در مورد معامله نیز چنین لفظی در فقه وجود دارد یعنی فروشنده و خریدار حق فسخ معامله را تا زمانی که با یکدیگر هستند، دارند اما بعد از جدایی و بدون دلیل نیز اگر مشتری جنس را پس آورد، کاسب مستحب است آن را قبول کند.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: مثلاً شخصی یک ظرف ماست می‌خرد و به منزل می‌برد و متوجه می‌شود که پیش از وی ظرف ماست دیگری نیز خریداری شده است در این حالت اگر ظرف ماست را به فروشنده باز گرداند، مستحب است وی آن را بپذیرد و پول آن را عیناً پس دهد.

حجت الاسلام دست داده در تفسیر «یا سریع الرضا» نیز گفت: خداوند  بهترین عذر پذیرنده‌هاست که از بندگان خویش زود، راضی می‌شود به طوری که او به «سریع الرضا» معروف است و در قرآن بندگان خویش را به سوی رحمت و مغفرت خویش فرا می‌خواند؛ «و سارعوا الی مغفره من ربکم و جنه عرضها السموات و الارض»‌ یعنی «و به سوی غفران و آمرزش الهی و باغی (بهشتی) که عرض آن آسمان و زمین را فرا گرفته است سرعت بورزید» بدون آنکه نیازی به بندگان خویش داشته باشد.

وی در تفسیر این فراز از دعا «ولا تَجْعَلْنی فیه غَرَضاً للبلایا والآفاتِ» عنوان کرد: در این دعا می گوییم «خدایا من را تیر بلا قرار مده»؛ سیل و رانش زمین یعنی همان تیر؛ هواپیما در آسمان پرواز می‌کند و ناگاه روی ساختمانی فرود می‌آید و همه ساکنان آن از بین می‌روند این غرض و تیر بلاست که حاصل گناه و خطاهای ماست.

این کارشناس مذهبی با بیان اینکه تمام پیش‌آمدهایی که می‌شود همه نتیجه گناهان ماست، گفت: آیه قرآن می‌فرماید: «هر گرفتاری برای شما پیش می‌آید، دسترنج خودتان است» هر چه بکاری همان را درو می‌کنی؛ از گندم، گندم و از جو، جو می‌روید؛ قرآن در جای دیگری می‌فرماید: «خدا برنامه‌های مردم را عوض نمی‌کند، آن‌ها را گرفتار بلا نمی‌کند مگر اینکه خودشان را تغییر دهند.»؛ مثل ماشین که انحراف به چپ پیدا کند، تصادف می‌کند، ما هم اگر انحراف به چپ داشته باشیم با عذاب خدا تصادف می‌کنیم.

مسئول دفتر امام جمعه جهرم به فراز پایانی این دعا «بِعِزّتِکَ یا عزّ المسْلمین» اشاره کرد و گفت: در این فراز از دعای روز چهاردهم ماه رمضان به خداوند می گوییم به عزت خودت، این دعاها را درباره ما مستجاب کن؛ ای کسی که عزت مسلمین با توست.