امام صادق(ع) مسجد را پایگاه تبیین کرد/۴ هزار شاگرد؛ خروجی جلسات مسجدیِ رئیس مکتب(ع)

حجت الاسلام «عباس رمضانعلی زاده»، در گفت و گو با خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان با اشاره به جایگاه مسجد از صدر اسلام تاکنون و در سیره ائمه معصومین(ع)، اظهار کرد: مسجد، قدیمی ترین بنایی است که خداوند برای بشریت به منظور عبادت بنا کرده است، در قرآن کریم در این زمینه آمده است: «انَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ، اول خانه‌ای که برای عبادت خلق بنا شد، همان خانه (کعبه) است که در آن برکت و هدایت خلایق است».

این کارشناس و پژوهشگر حوزه دین با اشاره به اینکه مسجد بزرگترین مجموعه ای است که در جهان شعبات متعدد دارد، بیان کرد: پیامبر(ص) توجه ویژه ای به جایگاه مسجد داشتند چنان که در بدو ورود به مدینه مسجد بنا کردند؛ امام زمان(عج) نیز ظهورشان از مسجد  و مرکز حکومتشان مسجد خواهد بود، با نگاه به سیره دیگر ائمه اطهار(ع) هم می بینیم که مساجد در عصر آنها از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است.

وی با اشاره به سیره عملی و احادیث امام جعفرصادق(ع) در مورد مسجد گفت: امام جعفرصادق(ع) در اهمیت جایگاه مسجد فرمودند: «کسی که مسجدی بنا می کند، خداوند قصری را در بهشت برای او می سازد». همچنین حضرت(ع) فرمودند: «مسجد، خانه خدا در زمین است، خوشا به حال کسی که در منزل خود را تطهیر می کند و در مسجد به زیارت خدا مشغول می شود». علاوه بر آن در حدیث دیگری از حضرت صادق(ع) در اهمیت حضور در خانه های خدا آمده است: «در مسجد در نقاط مختلف آن نماز بخوانید که هر قطعه در روز قیامت برای کسی‌ که بر آن نماز خوانده گواهی خواهد داد». با توجه به احادیثی که از امام جعفرصادق(ع) در مورد مسجد بیان شده، ما امروز باید از خداوند توفیق زیارت مسجد را طلب کنیم.

وی با اشاره به آيۀ ۳۱ سوره مبارکه اعراف که می فرماید: «هر گاه به مسجد مى‌رويد، با خودتان زينت هم ببريد»، تاکید کرد: امام جعفرصادق(ع) فرمودند: «منظور از زینت در این آیه آراستگی ظاهری و پاکیزگی، بردن اموال برای کمک به دیگران و بردن فرزندان به مساجد است»، امروز یکی از مولفه های رونق مساجد، توجه به جذاب کردن فضای مساجد است.برخی از افراد برای جذاب کردن مسجد تلاش می کنند، تا حضور مردم بویژه جوانان در مساجد رونق یابد، این اقدام آنها یکی از مصادیق زینت دادن به مسجد است.

حجت الاسلام رمضانعلی  زاده با اشاره به اهمیت حضور در مسجد گفت: امام جعفرصادق(ع) نسبت به رونق حضور مردم در مسجد تاکید بسیاری داشتند،به طوری که در حدیثی از حضرت(ع) نقل شده: «کسی که به سمت مسجد قدم برمی دارد، زمین های هفت گانه برای پاک شدن گناهان او استغفار می کنند». بنابر این، پاداشی بزرگتر از این برای انسان نیست که زمین خدا برای انسان تسبیح و استغفار بگوید. همچنین، در اهمیت حضور در مسجد ششمین امام شیعیان(ع) به یکی از اصحاب خود به نام «ابن ابى عمیر» فرمودند: « هیچ مسجدى نیست، مگر آن‌که شهادت‌گاه و یا مزار یک پیامبر و یا یکى از جانشینان او باشد، و یا اینکه در آن‌جا قطره‌‌اى از خون آنها بر زمین ریخته شده است، خدا دوست دارد که در آن‌جا ذکر او گفته شود. پس نمازهاى واجب و مستحبى خود را در آن‌جا اقامه کن».

این کارشناس حوزه دین با اشاره به اینکه آبادی مسجد به آبادانی معنوی آن است، تاکید کرد: رونق مسجد به حضور گسترده مردم است و اعتبار و شخصیت مومن بسته به میزان انس و ارتباط او با مسجد است. در این زمینه امام صادق(ع) فرمودند: «کسی که نمازهای یومیه خود را در مسجد به جماعت می خواند، به او خوش بین باشید و گواهی دهید او انسان معتبری است»، همچنین حضرت(ع) از قول پیامبر(ص) فرمودند: «نماز کسی که جز به علتی(موجه) در مسجد با مسلمانان نماز نگزارد، نماز نیست و هر که از اجتماع مسلمانان دوری گزیند، عدالت او ساقط می شود».

حجت الاسلام رمضانعلی زاده با اشاره به پاداش اخروی آبادگران مساجد تصریح کرد: امام جعفرصادق(ع) فرمودند«سه گروه نزد خدا شکایت می‌برند، مسجد ویرانی که مردم در آن نماز نخوانند، عالمی که بین جاهلان تنها بماند و قرآن رها شده و غبار گرفته ای که خوانده نمی شود». بنابر این همان گونه که مسجد از کسانی که آن را آباد می کنند، شفاعت می کند و به عمرشان برکت می دهد، از بی توجه و غفلت ها نیزشکایت دارد.

وی با اشاره به برگزاری جلسات درس امام جعفر صادق(ع) در مسجد گفت: در جلسات درس بنیانگذار مکتب تشیع در مسجد، چهار هزار شاگرد تربیت شدند و مباحث اعتقادی، تفسیر قرآن، نجوم، شیمی، فلسفه، حکمت و احکام از جمله مباحثی است که حلقه های علمی در مورد آنها در مسجد تشکیل می‌شد.

رمضانعلی زاده اضافه کرد: امام صادق(ع)‌ شاگردانشان را به اقصی نقاط بلاد اسلامی برای تعلیم مردم اعزام می کردند چنان که به ابان‌بن تغلب فرمودند: «در مسجد پیغمبر(ص) بنشین و برای مردم فتوای بده». بنابر این، در مکتب امام جعفرصادق(ع) مسجد جایگاهی برای تبیین همه آنچه انسان به آن نیاز داشته، بوده است.

این پژوهشگر حوزه دین با یادآوری جایگاه مسجد در حکومت نبوی(ص)، ابراز کرد: همان گونه که پیامبر(ص) مسجد را مرکز فرماندهی قرار داده بودند، امام جعفرصادق(ع) نیز از همین پایگاه فعالیت علمی و فرهنگی را در جامعه گسترش دادند و با فعالیت، تلاش و حضور دائم در مسجد النبی(ص) هم جایگاه تعلیم و تربیت را ارتقا دادند و هم مشکلات اجتماعی و معضلات جامعه را حل کردند؛ ایشان مسجد را کانون امن و پناهگاه مسلمانان قرار دادند.

حجت الاسلام رمضانعلی زاده در پایان خاطرنشان کرد: امام خمینی(ره) به تاسی از معصومان(ع) در انقلاب اسلامی که زمینه ساز انقلاب مهدوی است، فرمودند: «مساجد سنگر هستند، سنگرها را پر کنید، دشمن از فانتوم نمی ترسد، بلکه از مساجد می ترسد». بنابراین، الگوگیری ما در احیاء و تقویت کارکردهای مساجد باید بر اساس شاخصه‌های مدمنظر پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) باشد، چرا که در صدر اسلام مسجد محور تمام فعالیت‌ها و مرکزی برای پاسخگویی به مراجعات مختلف مردم محسوب می شد.