حاج قاسم مسجد را هسته مقاومت و قرارگاه می‌دانست/ خدا مشتری تربیت‌شدگان مسجد است

به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان، ویژه‌برنامه «مُلک سلیمان» شنبه، ۱۷ دی‌ماه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین «محمدجواد حاج‌علی‌اکبری»، رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور روی آنتن زنده شبکه یک سیما رفت.

تحلیل سخنان سپبهد شهید حاج قاسم سلیمانی در پانزدهمین اجلاس روز جهانی مسجد در مردادماه ۱۳۹۶، محور این برنامه با حضور حجت‌الاسلام حاج‌علی‌اکبری بود که در ادامه مشروح آن مرور می شود:

هر سال به مناسبت روز جهانی مسجد جلسه و همایشی برگزار می شود، آن سال در نظرم رسید کار متفاوتی داشته باشیم شهید حججی هم تازه به شهادت رسیده و جامعه متاثر از آن واقعه بود لذا به این نتیجه رسیدیم که از حاج قاسم برای سخنرانی در این همایش دعوت کنیم و تصورمان هم این بود که ایشان در این همایش درباره وضعیت حضور نیروهای سپاه قدس در سوریه و بعد هم مسئله مسجدالاقصی و حضور صهیونیسم در منطقه صحبت می کند.

گشایش افق‌های جدید و راهبردی در حوزه مسجد

البته ایشان به سختی پذیرفت و اهل این قسم سخنرانی ها و حضورها نبود، تا اینکه استدلال کردم الان فضای جامعه متاثر از شهادت شهید حججی است و علاقمند به عرض ارادت به شهدای مدافع حرم هستیم اینجا بود که ایشان سکوت کرد و همین باعث پذیرش سردار شد. روز همایش رسید و پدر و پدرهمسر شهید حججی هم حضور داشتند و با حضور حاج قاسم از آنها تجلیل کردیم؛ بعد از تجلیل تصورمان بود که ایشان می ماند و صحبت می کند، اما باز هم ایشان تاکید داشت چرا من؟! ... نهایتاً با اصرار من پیرفت و برخلاف تصور اولیه ما، حاج قاسم درباره مسجد نکته های اساسی و راهبردی مطرح کرد، سخنانی که هنوز هم همچون سند پیش روی ما است و از زوایای مختلف الهام‌بخش است.

مسئله اصلی جریان فتنه مذهبی‌ای بود که به اسم داعش شکل گرفته و فعال بود، اگرچه در آن مقطع نفس های آخر را می کشید، حاج قاسم به نوعی پرده‌خوانی و اشاره کرد در این صحنه هم قاتل و هم شهید حججی هر دو محصول مسجد هستند! این زاویه دید تفاوت تربیت مسجدی را نشان می داد چون داعش هم با انحرافات مذهبی چنین توحشی را اعمال می کرد!

سه‌گانه مسجد در جامعه اسلامی

در میان این ماجرا، حاج قاسم هوشمندانه نوع سوم مسجد یعنی مسجد خنثی را هم بیان کرد، مسجد تراز، مسجد ضرار و مسجد بی تفاوت سه‌گانه‌ای بود که حاج قاسم در آن همایش مطرح و تاکید کرد جای مساجد بانشاط و فعال در میدان جنگ نرم خالی است.

اگرچه کم اما ما مساجد ضرار هم داریم البته نه به صراحتی که در برخی مناطق وجود دارد معمولا در لایه و لفافه کار می کنند، که هم‌جهت با دستگاه های دراختیار جریان نفاق و کفر عمل می کنند این اواخر در حوادث کشور ردپاهای این قسم مساجد را دیدیم!

فتنه مذهبی در طراحی اغتشاشات سال ۱۴۰۱

دشمن و مزدورانش کاملاً به این سمت رفتند که در برخی مناطق کشور، گسل های مذهبی را فعال کنند و فتنه مذهبی را به میدان بیاورند اما کامیاب نشدند و نمونه هایی از اینها در سیستان و بلوچستان و کردستان رخ داد.

سفر به سیستان و بلوچستان اضلاع متعددی داشت، و می توان گفت تدبیر حکیمانه از جانب رهبری معظم انقلاب بود که توانست به لطف خدا، به موقع جلوی شکل‌گیری فتنه ای خطرناک در آن منطقه را بگیرد، شاید ابعاد این مسئله در آینده بیشتر مشخص شود؛ دست مهر و محبت و نگاه عدالت‌محور و عمیقاً تقریبی و وحدت‌گرایانه و محبت پدرانه امام خامنه‌ای در آن منطقه توسط مردم منطقه احساس شد و دست فرصت طلبان را خالی کرد و مسیر فتنه ها را مسدود کرد.

اشاره حاج قاسم به وحدت در اجلاس روز جهانی مسجد

یکی از ارکان اصلی اقتدار داخلی نظام و انسجام آن که مبتنی بر قدرت نرم است، مسئله اتحاد مذهبی و قومیتی است، لذا حاج قاسم به عنوان کسی که در منطقه بین الملل کار کرده و توانسته از دور رفعت قدرت و درخشش نظام را ببیند لذا قدر آن را می دانست و بر حفظش تاکید داشت.

تاکید حاج قاسم بر جایگاه قرارگاهی مسجد

قرآن کریم در تعریف کارکردهای مسجد، بر نقش آن در تربیت مومن تراز و جامعه‌پردازی تاکید دارد یعنی مسجد این ظرفیت را دارد در یک نگرش کلان با سازماندهی مومنانه توسط شبکه امامت، جامعه را به سمت تمدن اسلامی پیش ببرد.

مسجد سازنده‌ی مومن تراز و جامعه تراز و پیش برنده آن به سمت تمدن اسلامی است، اینها ظرفیت هایی است که خداوند در مسجد قرار داده لذا تمدن اسلامی در صدر اسلام و توسط پیامبر(ص) با مسجد آغاز شد و یثرب با مسجد، مدینه النبی(ص) شد.

خدای متعال در آیه ۱۰۸ سوره مبارکه توبه می فرماید: «لَا تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِيهِ فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ». این مسجد با انسان هایی تعریف می شود که عاشق پاکی و دوستدار طهارت هستند، بوسیله اینها جامعه طاهر می شود، طهارت فکری، اخلاقی و معنوی و روحانی در مسجد به دست می آید این انسان های پاکی با ورود به جامعه این پاکی و طهارت را می آورد.

خدا مشتری تربیت شدگان مسجد است!

خدای متعال در دو آیه بعد، آیه ۱۱۱ سوره توبه می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ»؛ این آیه از مشهورترین آیات قرآن درباره جهاد و شهادت این آیه است که خدا می فرماید: من از مومنان جان و مالشان را می خرم، اینها بنابر آیات قبل در مسجد تربیت می شوند و خدا مشتری آنها است.

این کارکرد مسجد را در انقلاب اسلامی به ویژه در دوران دفاع مقدس دیدیم حاج قاسم در این سخنان این را مرور می کند که مسجد می تواند انسان های مجاهد و ایثارگر را تربیت کند.

کارویژه‌های اختصاصی

مومن مجاهد محصول مسجد است همچون شهید حججی؛ این معجزه مسجد یعنی تربیت مومن مجاهد تراز را در مساجد دیدیم؛ حاج قاسم به زیبایی و باظرافت این نکته را تصریح می کند که مسجد با این ویژگی ها حصاری مقابل اعتقادات الحادی و رفتارهای انحرافی می شود، اینجا جایی است که گویا مسجد نتوانسته نقش ویژه خود یعنی محیط‌بانی را ایفا کند

حاج قاسم به صراحت می گوید: مسئولیت این قصه با ائمه جماعات است چون کارگزاری اصلی با امام مسجد است و بعد از آن کارگزاران مسجد که باید نگاه‌شان را از درون مسجد به محیط پیرامونی بیاورند.

در روایات 40 منزل از هر چهار سو همسایه مسجد و جارُالله محسوب می شود و بهتر است نمازشان در مسجد خوانده شود، این یادآوری می کند هر مسجد گویا متکفل است که دست لطف الهی را بالای سر جماعت محیط پیرامونی نگاه دارد.

مسجد باید مسئولیت بپذیرد

حاج قاسم دمشق و ترکیه را مثال می زند که مساجد واقعا به چشم می آیند یعنی از هر مسیری بروی مساجد بزرگ و مجهز و دردسترس را می بینی، لذا هوشمندان به مسئله کمیت مسجد اشاره می کند، البته ایشان در مسئله کیفیت مساجد هم تاکید ویژه دارد تا مسجد به منزله هسته مقاومت و قرارگاه باشد و مسئولیت بپذیرد و محیط پیرامونی خود را از نظر معنوی، اخلاقی، عاطفی و ... اشراب می کند؛ مسجد زمانی می تواند چنین کارکردی داشته باشد که پرتعداد، بانشاط و دارای ظرفیت های سخت افزاری و نرم افزاری باشد، امکانات جانبی مسجد هم اهمیت دارد به ویژه از نظر دارایی ها مثل موقوفات و رقبات که می تواند فرصت‌ساز فعالیت های متنوع برای نسل جوان باشد.

حاج قاسم در بخشی از سخنان خود اشاره می کند که برای تربیت فرماندهان نظامی، دوره های متعدد برگزار می شود و یادآوری کرد امام جماعت برای این وظیفه خاص، باید آموزش های بسیار دیده باشد، در مسجد آغوش مهر خدا و دست لطف حضرت حق به روی همه فارغ از جناح، حزب و ... باز است.

حاج قاسم کاملاً اینگونه بود، یعنی کسی که به اصول و قواعد فکری و ایمانی و اعتقادی و انقلابی محکم و استوار به معنای دقیق کلمه معتقد بود و در عین حال کاملاً با روحیه تقویتی و مهربان و بردبارانه و خوش‌اخلاق و صمیمی و متواضعانه (خصایص جذاب) عمل می کرد یعنی به آنچه می گفت عامل بود و در برخی دیدارها در این باره صحبت می کرد ازجمله وقتی مسئولیت نمازهای جمعه به من سپرده شد، ایشان با تاکیدی فوق العاده و چندباره بر این مسئله که نمازهای جمعه باید نسبت بین خود و نسل جوان را برقرار کنند، تصریح داشت اینکه باید بعضاً امام جمعه ها را تغییر داد چون نمی توانند با نسل جوان ارتباطی را که باید، برقرار کنند.

تیپ شخصیتی حاج‌قاسم جمع‌گرا و جمعی و هنرش جذب افراد بود، برخلاف برخی که هنرشان تفریق و کنار گذاشتن افراد و انگ زدن به آنها است؛ در اوج درگیری های داعش در دیدار با یکی از معاونان سردار سلیمانی، وی به من گفت: ما جایی هستیم که همه با زبان ها و قومیت های مختلف حضور دارند و همه بچه های حاج قاسم هستند و همه به این فرماندهی سردار، اعتقاد دارند این جمع‌گرایی روح بزرگ می خواهد، امامت جماعت هم چنین است و به روح بزرگ نیاز دارد و ائمه جماعت باید به این حلم، بردباری و سعه صدر و حسن خُلق خود را مجهز کنند. امید است، ائمه جماعات خود را با اقتضائات این سمت هماهنگ کنند.

البته این مهم درباره امام جماعت، یک بخش به زاویه دید و ویژگی های شخصیتی باز می گردد و بخش دیگر به اقتضائات زیستی و معیشتی؛ من خیلی موارد از نزدیک شاهد هستم که بچه ها دور امام جماعت جمع شده و نسل نوجوان و جوان عهده دار فعالیت ها هستند البته این فقط با مشاهدات میدانی به دست نیامده بلکه گزارش ها هم حاکی از این مهم است و رویکرد ما هم سپردن کارها به نسل نوجوان و جوان است.

اشاره حاج قاسم به اینکه بعضا افراد چندشغله امام جماعت می شوند و عدم توانایی به اداره صحیح مسجد، به حامیان مسجد بازمی گردد، محیط‌بانی در مسجد به تمرکز نیاز دارد باید در انتخاب ها دقت کرد، علاوه بر این زاویه دید هم بعضاً فراخ نیست اما به لطف خدا مساجد محوری در محله به سمت بسط فعالیت های اجتماعی و ارتباط گیری با همسایگان در حال افزایش هستند.

نگاه حاج قاسم به جامعه

حاج قاسم جامعه را خانواده می دانست و به همه مردم عاشقانه نظر داشت، نگاهش به جامعه، خانواده بزرگ بود و در پی چنین جامعه ای بود بزرگترها پدر و مادر و  کوچکترها فرزندان ما هستند این جامعه پر از مودت و عاطفه است حاج قاسم در پی چنین جامعه ای بود، اینها در پرتوی نور ایمان که جلوه ویژه اش در نماز و مسجد و روحانیت مسجد محقق می شود.

امروز لازمه جامعه ما داشتن چنین نگاهی است که جامعه را خانواده بدانیم این نگاه حاج قاسم که برگرفته از مکتب اسلام ناب و امامین انقلاب و سیره اولیای خدا است، به صورت جدی منتشرش کنیم، بسیاری از دشواری های ما برطرف می شود و حال جامعه ما خوب می شود، ظرفیت مذهبی جامعه ما بالا است بعضا لجبازی برخی بچه ها به دلیل کمکاری ما است؛ رهبری در جلسه ای فرمودند: آنکه که گرفتار فلان آسیب اجتماعی می شود فرزند ما است.

وارد کردن سلیقه های شخصی به ویژه در لباس دین و آیین نامه های نظام خطرناک و ظلم به دین و نظام است

اگر کسی ۴۰ روز خود را برای خدای متعال خالص کند، چشمه های حکمت از قلبش به زبانش جاری می شود خدا می داند که حاج قاسم حکمت بر زبانش جاری می شد، اینها قابل شرح است و این نیست مگر به دلیل اخلاص.