توصیه امام باقر(ع) برای بیان حاجات در مسجد

به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان، مروری بر سیره کلامی و عملی ائمه معصوم(ع) انس آن حضرات(ع) با مسجد و اهتمام‌شان به حضور در مسجد و بهره‌مندی از برکات این حضور را نشان می دهد امام باقر(ع) نیز چنین بودند و هم در قول و هم فعل‌شان مردم را به حضور در مسجد و انس با آن توصیه می کردند.

از حضرت باقرالعلوم(ع) به نقل از رسول اکرم(ص) است که فرمودند: پیامبر(ص) از جبرئیل سؤال کرد، کدام مکان ها نزد خداوند محبوب تر است؟ جبرئیل عرض کرد: مساجد و دوست داشتنی ترین اهل مسجد نیز کسی است که پیش از همه به مسجد داخل و پس از همه از مسجد خارج شود.»

در سیره نورانی امام باقر(ع) آمده است: آن حضرت(ع) وقتی حاجتی داشتند به مسجد می رفتند و در آن مکان مقدس دعا می کردند. مهم آنکه حضرت(ع) آداب حضور در مسجد و طرح دعا و خواسته به درگاه الهی را نیز  بیان کرده و می فرمایند: «هرگاه خواستى وارد مسجد شوى و آنجا بنشینى، طاهر باش و وضو بگیر و چون وارد شدى، رو به قبله باش، سپس خدا را بخوان و از او درخواست نما و به هنگام ورود بسم الله بر زبان آور و خدا را ثنا بگو و بر پیامبر (ص) درود بفرست.»(تهذیب الأحکام، ج۳، ص۲۶۳).

علاوه بر این، امام باقر(ع) نسبت به نماز جماعت در مسجد تأکید بسیار داشتند و در این باره فرموده اند: «نماز همسایه مسجدی که در جماعت مسجد حضور نمی یابد، کامل نیست؛ مگر اینکه بیمار یا گرفتار باشد.»(وسائل الشیعه، ج۳، ص۴۷۸ و ۴۷۹). به فرموده حضرت باقرالعلوم(ع) تنها بیماری و گرفتاری دلیل موجه عدم شرکت در نماز جماعت است وگرنه وقتی مسجد و نماز جماعت هست جایز نیست مردم در خانه و تنهایی نماز بخوانند! این مسئله و خواندن نماز جماعت به قدری در سیره امام باقر(ع) اهمیت دارد که می‌فرمایند: «کسى‌که از روى بى‌میلى، بدون عذر و علت نماز جماعت را که اجتماع مسلمانان است، ترک کند، نمازى براى او نیست.» (وسایل الشّیعه،ج۸،روایت۱۰۷۰۰؛ مستدرک الوسائل، ج۶، ص۴۵۰).

امام باقر(ع) علاوه بر اقامه نماز و اعمال عبودی، بر احیاء و تقویت دیگر کارکردهای مسجد نیز اهتمام داشتند چنان که خود نهضت علمی و تربیت شاگرد و نقل حدیث را در مسجد پایه گذاری کردند و در مسجدالنبی(ص) بود که حضرت(ع) به تعلیم و تربیت پرداختند و فرصتی را برای ترویج و تبلیغ آموزه های اهل بیتی فراهم آوردند که بعدها توسط فرزندشان امام صادق(ع) استمرار یافت و عنوان مکتب تشیع شناخته شد.

در سیره نورانی امامان باقر(ع) و صادق(ع) است که در مسجدالنبى(ص) به روشنگرى مى پرداختند و زوایاى مکتب تشیع را مى شناساندند و شاگردان‌شان، در مسجد کوفه آرا و اندیشه آنان را نشر مى دادند. (وسائل الشیعه، ج۳، ص۴۸۰). جلسات درس حضرت باقرالعلوم(ع) علاوه بر مدینه و مسجدالنبی(ص) در مکه و مسجدالحرام هم تشکیل می شد چنان که ابوبصیر می گوید ابوجعفر(ع) با عده ای از شاگردان و یاران خود در مسجدالحرام نشسته و به درس و بحث مشغول بودند که طاووس یمانی با عده ای آمد و پرسید: «استاد جلسه کیست؟ گفتند: محمّد بن علی(ع) ام. طاووس یمانی گفت: من هم او را می خواهم.

امام باقر(ع) به یکی از شاگردان خود به نام «ابان بن تَغْلب» فرمودند: «در مسجد مدینه بنشین، و برای مردم فتوا بده، زیرا من دوست دارم در میان شیعیانم فردی مثل تو دیده شود.»(محدّث قمی، سفینة البحار، ج۱، ص۷).

بنابر آنچه مرور شد، امام باقر(ع) نه تنها در قول و سخن بلکه در عمل نیز مسجدمحور بودند و تلاش‌شان بر آن بود که نه فقط در جنبه های عبودی بلکه در دیگر عرصه ها به ویژه علم آموزی و هدایت امت، از ظرفیت مسجد بهره بگیرند تدبیری که اثرش را بر جای گذاشت و نهضت علمی باقرین(ع) را عالم‌گیر و جهان را تا امروز و از امروز تا قیامت وامدار خود کرد.