محرم؛ موسم بازگشت به مسجد

به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان، در این ساعات و لحظات اگر کمی دقت کنیم و گوش جان بسپاریم زمزمه «بازین چه شورش است که در خلق عالم است» را از جای جای شهر، کوچه و خیابان ها می شنویم ... پرچم های سیاهی که قد برافراشته اند، تکیه هایی که در گوشه گوشه خیابان ها و کوچه ها هر یک مزین به نام شهیدی از شهدای کربلا برپا شده اند، علامت هایی که سر به زیر در مقابل مساجد و حسینیه ها ایستاده اند و گویی به عزاداران حسینی خوشامد می گویند، همه و همه تجلی این مصرع از آن ترجیع‌بند معروف محتشم کاشانی است که هنوز که هنوز است سوزش، شعله به جان مخاطب می اندازد.

در این میان مساجد و مسجدی ها از روزهای قبل و بلافاصله پس از اتمام شادی های عیدالله الاکبر غدیر، خود را برای میزبانی از محرم و عزاداران حسینی آماده کرده اند؛ چنان که سیاه‌پوشی خانه های خدا همراه با سخنرانی و مرثیه‌سرایی در آستانه محرم و نیز آیین های سنتی همچون طشت‌گذاری انجام شده و می شود؛ علامت ها نیز خود را به مقابل ورودی مساجد رسانده و شال عزا بر تن کرده اند، ایستگاه های صلواتی و پخش نوحه و روضه نیز پای ثابت این استقبال و میزبانی هستند که در مقابل درهای مساجد خودنمایی می کنند و به نوعی ورودی مجالس عزای حسینی محسوب می شوند و نکته مهم‌شان هم این است که معمولاً توسط جوانان و نوجوانان فعال می شوند و ردیه‌ای هستند بر فرضیه حضور کمرنگ این نسل در خانه های خدا.

زنجیرها و طبل ها و سنج ها هم از روزهای قبل از پستوهای مساجد بیرون آورده شده و آماده نواختن در دسته‌جات عزاداری هستند تا مناسک و آیین های سنتی محرم هم مجالی برای بروز و جولان داشته باشند.

این روزها شور بچه های مسجد هم متفاوت تر از هر زمان دیگر است و مصرع «اصلاً حسین(ع) جنس غمش فرق می کند» را به یاد می آورد؛ غمی که شورآفرین است و باعث می شود اقشار از سنین مختلف به ویژه نوجوانان و جوانان که این روزها فراغت تابستانی را پشت سر می گذرانند انسی عمیق تر با مساجد پیدا کنند. هیجان و شوری که آنها برای مشارکت در عزاداری و مجالس حسینی دارند به خوبی این مهم را حکایت می کند. پرچم هایی که با دقت و وسواس بر سردر و دیوارهای مسجد می نشانند، لباس مشکی هایی که از کمدها بیرون آورده و اتو می کنند، همه شور بچه های مسجد برای رسیدن محرم را نشان می دهند.

برنامه دید و بازدید دسته های عزاداری مساجد هم در همین ایام بسته می شود، چون طبق رسمی دیرینه دسته‌جات عزاداری مساجد در شب های دهه اول محرم به حرکت درآمده و هر شب مهمان یا میزبان مسجدی دیگر می شوند.

جلسات سخنرانی و مرثیه‌خوانی مساجد هم از شب اول محرم به راه است و از چند روز قبل با عبور از مقابل هر مسجد با بنرهایی مواجه می شویم که برنامه خود در دهه اول محرم را اطلاع می دهند؛ مساجد در این برنامه ریزی ها دست مخاطب را برای انتخاب ساعت، مداح و منبریِ موردعلاقه‌ باز گذاشته و فرصت حضور را برای همه طیفی فراهم کرده اند.

اطعام عزاداران حسینی هم ازجمله سنت های محرمی است که طرفداران پروپاقرص خود را دارد و پای برخی به واسطه همین اطعام و نذری ها به مساجد باز می شود؛ برای همین هم این روزها دیگ هایی که آنها نیز بواسط شعله های آتش، سیاهپوش شده اند در آشپزخانه مساجد آماده مشارکت در عزاداری ها می شوند.

بنابر آنچه مرور شد این روزها مساجد تجربه ای متفاوت نسبت به دیگر ایام سال را بواسطه فرا رسیدن محرم حسینی از سر می گذرانند، تجربه ای که اگرچه جنس آن غم و اندوه، مصیبت و عزاداری است اما آثاری که بر جای می گذارد از جنس شادی و سبکی روح است و فرصتی را برای بازگشت به مسجد و آشتی اقشار مختلف به ویژه از نسل جوان فراهم می کند فرصتی که اگر قدر دانسته شود در همه سال استمرار می یابد و در اوج می ماند.