مدرسه تئاتر شبستان فرصتی برای تبلور استعدادهای نهفته مسجدی/هنرجویان را در مسیر آموزش هنر رها نکنیم

به گزارش روابط عمومی ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور، نشست دست اندرکاران مدرسه تئاتر شبستان صبح یکشنبه 9 مهر ماه در محل هتل ارم تهران با هدف هم افزایی و تقدیر از اساتید رشته های مختلف این دوره برگزار شد.

در این نشست، هنرمندانی چون مجید قناد، علی استادی، عطیه غبیشاوی، سیروس کهوری نژاد، ابوالفضل همراه، ساغر لطفی نژاد، آرزو افشار، پریسا مقتدی حضور داشتند؛ هنرمندانی که در قامت اساتید مدرسه تئاتر شبستان در استان های مختلف به هنرجویان در رشته‌های مختلف تدریس کردند و با نوجوانان و جوانانی رو در رو گفت‌وگو کرده و آموزش دادند که تنها تجربه شان از دیدار با هنرمندان مورد علاقه شان، از طریق جعبه جادویی یا همان تلویزیون بود، در نتیجه استقبال از این دوره از سوی شرکت کنندگان بسیار قابل توجه بود.

از سوی دیگر از آنجایی که مدرسه تئاتر شبستان، فرصتی را فراهم آورد که آموزش‌های حرفه‌ای تئاتر در فضای دوستانه و متفاوتی چون مسجد ارائه شود، در نتیجه شاهد حضور و شرکت نسلی در این دوره ها بودیم که با رویکرد مسجدی و از دل این فضا به عرصه تئاتر ورود یافتند و با این اساتید دیدار و در کلاسها شرکت کردند.

اما دستاورد این دوره ها که در رشته‌های مختلفی چون نمایش نامه نویسی، بازیگری، تئاتر کاغذی، کارگردانی برگزار شد این بود که بسیاری از علاقه مندان در رده‌های سنی کودک، نوجوان و جوان توانستند از نقطه‌نظر متفاوتی با عرصه تئاتر آشنا شوند، حضور یک هنرمند را از نزدیک درک کنند و به بالندگی برسند، طُرفه آنکه استعداد نهفته بخش قابل توجهی از این شرکت‌کنندگان ذیل این دورها متبلور شد و اکنون فرصتی فراهم است که این استعدادهای مسجدی درک شده و از سوی مسوولان امر در رشته‌های مختلف مورد توجه قرار گیرند. اساتید حاضر در این نشست نیز نسبت به تحقق این مساله و بهره برداری از این استعدادها تاکید داشتند که در ادامه گزیده ای از بخش هایی از سخنان هنرمندان و اساتید حاضر در مدرسه تئاتر شبستان را می‌خوانید:

عطیه غبیشاوی، در این نشست طی سخنانی ضمن تقدیر از برگزاری مدرسه تئاتر شبستان، این اتفاق و دوره را امری جالب و البته مبارک توصیف کرد و در ادامه گفت: هدف این کارگاه‌ها این بود که موقعیتی برای علاقه مندان فراهم شود تا با هزینه کمتر و در محیط مسجدی به فعالیت بپردازند و آموزش ببینند.

وی افزود: تلاش ما این است که بتوانیم در رشته‌های مختلف اعم از نمایش نامه تا اجرا به علاقه مندان و شرکت کنندگان آموزش دهیم و تا از این رهگذر شاهد تحقق تولید تئاتر حرفه ای در این مسیر باشیم، البته شاید بین شرکت کنندگان این دوره، معدودی از هنرجویان بتوانند به مرحله تخصصی برسند، اما آنچه مشخص است اینکه فعالیت در این عرصه تاثیرگذار است.

این بازیگر تصریح کرد: استعدادهای مختلفی را ذیل برگزاری این کارگاه ها دیدم، امیدوارم شرایطی فراهم شود که بتوانیم از هنر آنها استفاده کنیم که البته این مهم مستلزم تقویت بودجه و برنامه ریزی دقیق است، بنابراین مدرسه تئاتر شبستان فرصتی برای شناخت این استعدادهای نهفته بود.

در ادامه سیروس کهوری نژاد، ضمن تقدیر از برگزاری مدرسه تئاتر شبستان گفت: خود من از جمله افرادی هستم که از دوره نوجوانی تشنه این بودم که وارد عرصه هنر شوم، تشنه یادگیری بودم و نیاز داشتم راهنمایی شوم؛ امروز خوشحالم که فرصتی برای این نسل فراهم شده است که در قالبی متفاوت بتوانند در حوزه علایق شان فعالیت کنند که این هدف ذیل برنامه‌های متنوعی که در سطح کانون‌های مساجد در استان‌ها در عرصه تئاتر اتفاق افتاد محقق شده اما خوب است که بتوانیم کار را گسترش دهیم.

این بازیگر با اشاره به تجربه خود از تدریس در مدرسه تئاتر شبستان افزود: تدریس در این مدرسه و ارتباط با گروه های سنی نوجوان و جوان، از استان‌های مختلف منجر به این شد که دوباره داشته ها و معلومات خود را مرور و مجددا در یک قالب آموزشی به این نسل تشنه ارایه کنم.

کهوری نژاد ادامه داد: یکی از مهمترین روش‌هایم سر این کلاسها این بود که قبل از هرچیز میخواستم نداستن را به هنرجویان القا کنم تا از رهگذر این رویکرد به دنبال یاد گرفتن و دانستن مسائل تازه عرصه هنر باشند، اما نکته مهم این است که بعد از این مراحل هنرجویان را همراهی کنیم و نگذاریم رها شوند.

وی تصریح کرد: عرصه هنر بسیار جذاب و در عین حال سخت و دشوار است، بنابراین نباید این هنرجویان رها شوند، بلکه باید در سطوح مختلف دوره ها ادامه پیدا کند، باید در ادامه راه و مسیر مدرسه تئاتر شبستان، گروه بندی و روند مطالعاتی برای هنرجویان با حضور یک استاد_راهنما محقق شود.

کهوری نژاد تاکید کرد: باید ارتباط مداوم از کانون های مساجد بین اساتید و هنرجویان برقرار شود، بسیاری از این هنرجویان نبوغ فراوانی داشتند و دنیایی از سوال هستند، بنابراین نباید مدرسه تئاتر شبستان را صرفا به همین مقدار محدود کرد بلکه باید استمرار بخشید تا هنرجویان از روند آموزشی منفک نشوند، اگر چنین اتفاقی بیفتد در واقع گویی علاقه مندان در یک تُنگ و ظرف مملو از آب افتادند و با وجود علاقه فقط دارند دور خودشان می چرخند.

در ادامه علی استادی، با اشاره به اینکه واقع بینی در روند آموزش به خصوص در رشته تئاتر از اهمیت بسزایی برخوردار است، اظهار کرد: فعالیت برای نسل جدید با نسل قبل تفاوت دارد، نسل کنونی نیازمند آن است که برایشان وقت و انرژی بگذاریم، فضای امروز متفاوت از دیروز است بنابراین باید به درستی در این عرصه ظاهر شویم و هنرمندان نیز برای همکاری در این عرصه پای کار هستند.

وی گفت: برکاتی که از دفاع مقدس برای ما به یادگار مانده و از سوی دیگر تاکیدات مقام معظم رهبری به منظور فعالیت هنری در این عرصه، موید آن است که باید در این عرصه جدی تر فعالیت کنیم و حقیقتا فضا برای تحقق این مساله وجود دارد، ما امروز برای دهه هشتادی و دهه نودی ها فعالیت میکنیم که سلایق متفاوتی دارند.

استادی افزود: اکنون کانون‌های مساجد می‌توانند با تولید آثار و نمایشنامه های مختلف اثرگذار باشند، این تولیدات می‌تواند به مجموعه‌هایی که خوراک فرهنگی می خواهند ارائه شود، برای مثال از تئاتر و گروه های نمایشی مدرسه تئاتر شبستان در مناسبت‌های مختلف استفاده شود.

همچنین در ادامه مجید قناد، که اجراهای او و قلقلی، خاطره ساز چندین نسل بود، طی سخنانی گفت: من عنوان یکی‌ از اعضای هیات مدیره خانه تئاتر شنیدم که هر سال هزار و 800 نفر فارغ‌التحصیل این رشته را داریم، سوالم آن است که این افراد کجا به کار گمارده می‌شوند؟ همین سوال را برای مدرسه تئاتر شبستان مطرح میکنم که هدف این مدرسه تئاتر شبستان چیست؟ آیا یک جشنواره و کلاس، هدف را محقق می‌کند؟ پیشنهاد من این است که با یک شبکه تلویزیونی مذاکره شود تا این بچه ها دیده شوند.

این پیشکسوت عرصه تئاتر کودک ادامه داد: به یاد می آورم آن زمان که ما برنامه داشتیم شاید امکاناتی نبود اما به شکل غیرمستقیم مفاهیم مختلف را برایشان مطرح میکردیم، خردسال این دوره شاید خردسال باشد اما ذهن اش بالاتر از سن اش است و می‌فهمد، بنابراین باید نگران این مساله باشیم. معتقدم که در این عرصه آموزش و پرورش، تلویزیون و کانون‌های مساجد باید با یکدیگر وارد عرصه شوند چراکه یک دست صدا ندارد و نباید بچه ها را رها کنیم.

قناد افزود: هنوز هستند بچه هایی که با دو تکه چوب بازی می‌کنند، باید برای این بچه ها امکانات فراهم کنیم یا شرایطی را ایجاد کنیم که اندکی خوشحال شوند، مدرسه تئاتر شبستان یک فرصت است و می‌تواند با بچه ها مرتبط باشد، نباید آنها را رها کنیم بلکه باید تشویق شان کنیم، از خردسال شروع کنیم و او را بفهمیم. به یاد می‌آورم که سالها قبل با کاراکتر (قلقلی) چگونه با خردسالان ارتباط برقرار کردیم، در همان برنامه ها اگر خردسال برایمان نقاشی میفرستاد برایش کارت پستال می‌فرستادم که نامه و نقاشی تو را دریافت کردیم، همین کارت بچه را خوشحال و در او انگیزه ایجاد می‌کرد که پای برنامه بنشیند چون این حس به او داده شده بود که رها نشده است. بنابراین مدرسه تئاتر شبستان نیز باید روندی ادامه دار باشد.

وی گفت: روش کار با خردسالان این روزگار این است که او را خوشحال کنیم و بعد زیر پوست اش برویم و برایش کار کنیم، مفاهیم را غیرمستقیم برایش مطرح کنیم و به این شکل برایش خاطره بسازیم و این حس را به او بدهیم که برایمان اهمیت دارد. ما به همین روش کار میکردیم و بسیاری از داستان‌های کتاب شهید مطهری در داستان راستان را مطرح می کردیم.

در ادامه این نشست، همراه، از مدرسان تئاتر شبستان با اشاره به اهتمام کانون های فرهنگی هنری مساجد به حوزه تئاتر گفت: حلقه مفقوده در هنر انقلابی توجه به موضوع تربیتی بوده است که ستاد عالی کانون های مساجد کشور با برگزاری دوره های تئاتر شبستان به این موضوع توجه کرد زیرا در بسیاری از فعالیت های فرهنگی و هنری به بحث تربیتی کمتر توجه می شود.

مدرس تئاتر شبستان با اشاره به گسترش موسسات خصوصی پیرامون آموزش تئاتر گفت: خروجی این موسسات و تاثیر منفی این موسسات در فرهنگ و هنر را شاهد هستیم؛ بنابراین ضرورت دارد که کانون های فرهنگی هنری مساجد که پرچمدار فرهنگ و هنر در کشور است، اقدام به راه اندازی آموزشگاه های هنری در خارج از مساجد نمایند تا زمینه حضور همه افراد در این آموزشگاه ها فراهم شود.

وی بر لزوم توجه به ظرفیت های بچه های مسجد، سطح بندی هنرجویان شرکت کننده در دوره های هنری کانون های مساجد، برگزاری دوره های توجیهی برای شرکت کنندگان، شناسایی و بررسی دغدغه های آنها و نیز حمایت از هنرجویان بعد از برگزاری دوره ها را از جمله مواردی دانست که ضرورت دارد از سوی ستاد هماهنگی کانون های مساجد کشور مورد توجه قرار گیرد.

وی بر لزوم تقویت برنامه های هنری و فرهنگی در مناطق محروم کشور تاکید کرد و گفت: اگر می خواهیم هنر انقلابی در جامعه مورد توجه قرار گیرد، باید نسبت به تقویت برنامه های هنری در مناطق محروم و دورافتاده اهتمام داشته باشیم.

بنا بر این گزارش، در ادامه این نشست، سید حسین فدایی، از مدرسان تئاتر شبستان گفت: ضرورت دارد که تئاتر بچه های مسجد تا زمانی که به سطح حرفه ای برسد در همان مساجد باقی بماند.

وی با اشاره به راه اندازی جشنواره های بچه های مسجد گفت: تئاتری که در مسجد اجرا می شود باید مضمون اش هم منطبق با مسجد باشد و کسانی که این فعالیت را انجام می دهند نیز مسجدی باشند؛ بنابراین ضرورت دارد که به ماهیت و فلسفه تئاتر بچه های مسجد متمرکز شویم.

فدایی با اشاره به ظرفیت بی بدیل مسجد اضافه کرد: در هیچ کجای دنیا چنین ظرفیتی وجود ندارد؛ بنابراین باید برای انجام فعالیت های هنری در مساجد چشم انداز داشت و هدف دار عمل کرد.

وی تهیه شیوه نامه مبتنی بر مطالعات، اطلاع رسانی از فعالیت های هنری مساجد به صورت گسترده، ضرورت برگزاری دوره های هنری مساجد به صورت سازماندهی شده در شهرهای مختلف، ثبت گروه های تئاتر، اهتمام به موضوع آموزش های هماهنگ با توجه به شرایط بومی هر منطقه، معرفی برگزیدگان دوره ها را از جمله مواردی دانست که باید در فعالیت های هنری کانون های مساجد مورد توجه قرار گیرد و افزود: اگر می خواهیم تئاتر را در کشور گسترش دهیم باید به تئاتر بچه های مسجد نگاه جدی ای داشته باشیم.

بنا بر این گزارش، در ادامه این نشست، ساغر لطفی نژاد، از مدرسان دوره های تئاتر شبستان گفت: برگزاری دوره های هنری همچون تئاتر و نمایش در مسجد نباید تنها مختص به بچه های مسجدی باشد بلکه باید افراد غیر مسجدی را نیز از طریق برگزاری این برنامه ها به مسجد جذب کنیم.

وی ادامه داد: اگر می خواهیم در این حوزه اتفاق بزرگی رقم بخورد باید از کتاب های فاخر ایرانی و سایر متون ادبی کهن برای تقویت تئاتر در مسجد استفاده شود.

گفتنی است در پایان این نشست، حجت الاسلام و المسلمین کمال‌الدین خداداده، رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد کشور با اهدای لوح از اساتید مدرسه تئاتر شبستان تقدیر به عمل آورد.