مسجد یک ابرتشکیلات تربیتی است که مدل تربیتی بهتر از آن هنوز کشف نشده است

به گزارش روابط عمومی ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور، دومین پنل تخصصی نشست علمی مشترک ستاد کانون‌های مساجد و پژوهشکده شهید صدر با موضوع بررسی «وضعیت کنونی مساجد، دستاوردها، ظرفیت‌ها و راهکارها برای آینده» پیش از ظهر امروز (چهارشنبه 27 دی) در محلاین ستاد برگزار شد.

در ابتدای این نشست که حجت الاسلام «مجتبی وافی» به عنوان داور ، «حجت الاسلام خداداده» به عنوان داور، «شعیب یاری» دبیر نشست و شاه آبادی (مسئول اندیشکده مسجد پژوهشکده شهید صدر) در آن حضور داشتند، شاه آبادی خلاصه‌ای از اقدامات علمی و پژوهشی انجام شده در این اندیشکده در رابطه با موضوع مسجد و تمدن سازی را ارائه داد. سپس «علی حاتمی» عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی به ارائه مقاله‌ای با موضوع «بررسی تاثیر مسجد بر ساخت محله متمدن» پرداخت. در ادامه مقاله علمی پژوهشی دیگری با موضوع «الگوی رشد تشکل‌های مردم نهاد» ارائه شد.

سپس حجت الاسلام کمال خداداده، رییس ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور با اشاره به تعریف قرآنی از مسجد اظهار داشت: ما ابتدا باید بدانیم در نظام توحیدی جایگاه مسجد چگونه است و درکجا قرار دارد و اینکه خداوند در این عرصه چه وظیفه‌ای بر دوش ما نهاده است؟ من معتقدم اگر در نظام توحیدی جایگاهی بهتر از جایگاه مسجد برای تربیت و انسان سازی وجود داشت مسلما خداوند تبارک و تعالی آن را به ما ارائه می‌کرد. اما اینکه جایگاه و ابزاری غیر از مسجد در این عرصه به بشر ارائه نشده بیانگر آن است که بهتر از این مدل، مدلی وجود ندارد.

مسجد یک ابرتشکیلات تربیتی است 

وی با بیان این نکته که ما هر چقدر سال‌ها در تشکل‌ها و سازمان‌های مردم نهاد بگردیم و درباره مجاهدت‌های صوت گرفته در زمینه مسائل تربیتی، فرهنگی و حتی اجتماعی بررسی کنیم به مدلی بهتر و کارآمدتر از مسجد نمی رسیم  گفت: مسجد یک ابرتشکیلات است که جامعه بشری هنوز به کنه نقش و آثار آن نرسیده است.  در دنیای امروز بااین همه داشته‌ها و یافته های علمی، وقتی الگوهای علمی تربیتی در دنیا را بررسی می کنیم، می بینیم خدا یک نسخه مترقی‌تر از آن را در قالب مسجد آن هم قرن ها پیش به ما ارزانی کرده است. به عنوان مثال دانش بشری امروز همچنان به دنبال راهکارهای موفق برای انجام کارهای جمعی است؛ در حالی که این موضوع سال ها و بلکه قرن هاست که به شکل بسیار پیشرفته و بسیار منظم در دل مسجد اجرا می شود. یعنی مسلمانان در همه دنیا ۵ وعده (در کشور ما سه وعده) برای انجم یک کار گروهی و جمعی واحد در مسجد گردهم می آیند.

رییس ستاد هماهنگی کانون های مساجد کشور تصریح کرد: اینکه در نظام توحیدی این مدل برای کارهای جمعی پیشنهاد می‌شود در واقع نوعی ارائه ادبیات شبکه‌سازی است. یعنی خدا از این طریق شبکه سازی و کار جمعی را  به بشر آموخته است.

حجت الاسلام خداداده ادامه داد: تربیت بدون مسجد، سلوک بدون مسجد، رشد بدون مسجد و ... رنگ و جایگاه توحیدی نخواهد داشت.

در ادبیات توحیدی، همه عرصه های زندگی در مسجد تعریف می شود

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به موضوع آینده و جایگاه مسجد در تمدن آینده بشری خاطرنشان کرد: چشم انداز ما در نگاه به آینده همواره موضوع مهدویت است. جایگاه مسجد در نظام مهدوی جایگاهی کاملاً ویژه و متمایز است. نخست اینکه محل آن ندای آسمانی که ظهور منجی از آن اعلام می‌شود مسجد است، مکان مشخص شدن حق و باطل در مسجد النبی است، استقرار حکومت حضرت در مسجد کوفه است، اولین نماز جماعت حضرت در مسجد الاقصی اقامه می‌شود، محل زندگی حضرت در مسجد سهله است و ... این یعنی در ادبیات توحیدی مسجد از چنین جایگاهی برخوردار است.

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یادآور شد: آبادانی مسجد به حضور نمازگزاران است اگر امروز مساجد ما خالی هستند یعنی مسجد ما آباد نیست. و این به معنای آن است که ما در عملکرد خود موفق نبودیم. اگر روزی مساجد ما آباد شد، می‌توانیم بگوییم برای نظام توحیدی کاری یا مجاهدتی انجام داده‌ایم.

باور کنیم در یک جنگ نابرابر تمدنی و فرهنگی هستیم

در ادامه این نشست، حجت الاسلام «مجتبی وافی»، پژوهشگر حوزه مسجد گفت: امروز باید به این باور برسیم که در یک جنگ تمدنی و فرهنگی قرار گرفته ایم و باید در برابر تهاجم فرهنگی دشمن به صورت یک مبارز فعال باشیم، چرا در یک جنگ نابرابر هستیم که دشمن با ۴۰۰ سال عقبه در افکار، خانه ها و مدارس ما نفوذ کرده است.

وی بیان کرد: ضرورت دارد برای مقابله با برنامه تهاجم فرهنگی دشمن خلأهای تربیتی را رفع کرده و ظرفیت های موجود در ساختارهایی مانند صدا و سیما، آموزش و پرورش و دیگر مجموعه ها را توانمند سازیم.

 حجت الاسلام وافی با اشاره به سبک زندگی امروزی در جامعه تصریح کرد: سبک زندگی مومنانه و همدلانه ای که در گذشته میان مردم وجود داشت، کمتر دیده می شود؛ از این رو باید ظرفیت نرم افزاری مسجد را بیش از پیش تقویت کرد.

وی با اشاره به جایگاه اثرگذار مساجد از گذشته تاکنون خاطرنشان کرد: مسجد همواره در بحران های مختلف تاثیرگذار عمل کرده است و این ظرفیتی که امروز در مساجد فعال است، ۱۰ درصد ظرفیت آن است. باید برای شکوفایی ۹۰ درصد دیگر ظرفیت مساجد تلاش و همت کرد و در این زمینه لازم است، مسئولان و متولیان مسجد به این باور برسند که توانمندسازی مسجد می تواند نقش اثرگذاری در مقابل نفوذ دشمنان داشته باشد.

مسجد قرارگاه است؛ احمدی روشن ها وتهرانی مقدم ها عقبه مسجدی داشتند  

حجت الاسلام وافی با اشاره به کارکردهای مسجد گفت: مسجد پناهگاه، پرورشگاه و رشدخانه است و مرکزی برای تعالی انسان هاست. همچنین این پایگاه اثرگذار قرارگاه و ضرابخانه نیز محسوب می شود. امروز می بینیم، افرادی که در عرصه های مختلف نظام موفق بوده اند، تربیت یافته مسجد بوده اند.

این کارشناس حوزه مسجد خاطرنشان کرد: امام جماعت دایره فعالیت خود را نباید تنها مسجد بداند، بلکه لازم است که کل محله را محل ماموریت خود قرار دهد. عنصر درونی مسجد در فعال کردن و پویایی مسجد نقش تاثیرگذاری دارد، از طرفی باید از ظرفیت مردمی نیز غفلت نکرد.

پایگاهی بهتر از مساجد برای انسان سازی و تربیت وجود ندارد

حجت الاسلام وافی ادامه داد: مسئولان و متولیان مساجد باید با فعالان پیرامونی مسجد همچون کسبه، بازار و منازل ارتباط بگیرند،آن موقع است که می توانیم بگوییم مسجد قلب تپنده جامعه است.

وی با اشاره به دیگر مولفه های رونق مساجد گفت: مسجد باید به زندگی مردم برود، از طرفی مسئولان مساجد زمینه پیوند حاکمیت با مسجد را فراهم کنند و از آنها مطالبه گری و یاری گری نمایند.

این کارشناس حوزه مسجد با اشاره به اینکه کادرسازی برای تحقق تمدن نوین اسلامی از مساجد ممکن می شود، گفت: اصلی ترین نیروها برای کادرسازی در مسجد رشد و پرورش می یابند.